تأثير خويش آميزي و زمان برداشت بر ميزان متابوليت هاي ثانويه رازيانه و بررسي تنوع ژنتيکي توده هاي آزاد گرده افشان و خودگرده افشان با استفاده از نشانگرهاي مورفولوژيک، آناتوميک و مولکولي : پایان نامه ارشد مهندسی کشاورزی زراعت و اصلاح نباتات

کشور عزیزمان ایران با توجه به تنوع اقلیم ، آب و هوای مطبوع و اراضی وسیعی که در اختیار دارد در صورت مدیریت در عرصه کشاورزی میتواند یکی از قطب های بلامنازع کشاورزی دنیا باشد و با پرورش دانش آموختگان خبره در گرایش های مختلف رشته کشاورزی میتوان به این مهم نایل آمد.مسترداک در ادامه به معرفی پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته کشاورزی میپردازد. پایان نامه حاضر با عنوان”  تأثير خويش آميزي و زمان برداشت بر ميزان متابوليت هاي ثانويه رازيانه و بررسي تنوع ژنتيکي توده هاي آزاد گرده افشان و خودگرده افشان با استفاده از نشانگرهاي مورفولوژيک، آناتوميک و مولکولي” با گرایش  کشاورزی زراعت و اصلاح نباتات و با فرمت Word (قابل ویرایش) تقدیم شما دانشجویان عزیز میگردد.

 

چکیده تأثير خويش آميزي و زمان برداشت بر ميزان متابوليت هاي ثانويه رازيانه و بررسي تنوع ژنتيکي توده هاي آزاد گرده افشان و خودگرده افشان با استفاده از نشانگرهاي مورفولوژيک، آناتوميک و مولکولي:

گياهان دارويي در ايران جزء ذخاير ژنتيکي ارزشمند محسوب مي­شوند. از جمله اين گياهان، گياه دارويي رازيانه با نام علمي (.Mill Foeniculum vulgare) از خانواده چتريان (Apiaceae)، چند ساله و از قديمي­ترين گياهان دارويي و ادويه­اي مي‌باشدکه در مناطق مختلف کشور کشت مي­شود. هدف از اجراي اين پژوهش، بررسي تأثير خويش­آميزي و زمان برداشت روي ميزان متابوليت­هاي ثانويه و بررسي تنوع ژنتيکي بين لاين­هاي خودگرده افشان و دگرگرده افشان جمعيت رازيانه­هاي ايراني و خارجي با استفاده از نشانگر­هاي مولکولي، مورفولوژيک و آناتوميک بوده است. علاوه بر اهداف ذکر شده، ترکيبات اصلي اسانس بذر هم به وسيله طيف سنجي کرماتوگرافي گازي مورد بررسي و مقايسه قرار گرفت. اين مطالعه به صورت آزمايش فاکتوريل در قالب طرح بلوک کامل تصادفي در سه تکرار در سال­هاي ۹۳-۱۳۹۱ اجرا شد. در اين مطالعه ۱۵ ترکيب نشانگري ISSR در توده­هاي دگرگرده افشان در مجموع، ۲۴۸ نوار چند شکل توليد نمودند که ۳۲/۸۸ درصد آن­ها چند شکل بودند و PIC در حدود ۴۳/۰ حاصل شد در حالي­که در توده­هاي خودگرده افشان در مجموع ۲۱۷ نوار چند شکل توليد نمودند که ۳۲/۸۲ درصد آن­ها چند شکل بودند و PIC در حدود ۴۲/۰ حاصل شد. داده­هاي حاصل از تجزيه و تحليل نرم افزار­هاي مولکولي با نشانگر ISSR، ۲۳ توده دگرگرده افشان رازيانه را بر اساس مناطق جغرافيايي و اقليم منطقه به پنج گروه و ۲۳ توده خودگرده افشان را به چهار گروه تقسيم کردند. تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي تعديل شده (PCoA) در هر دو حالت خودگرده افشاني و دگرگرده افشاني نيز در اکثر موارد نتايج تجزيه خوشه‌اي را تاييد نمود. نتايج حاصله از تجزيه واريانس داده­هاي مطالعات تشريحي بافت­هاي اندام­هاي رويشي (ساقه ودمبرگ) و زايشي (بذر) بيانگر وجود تنوع زيادي بين توده­هاي دگرگرده افشان و خودگرده افشان از نظر اکثر صفات مورد مطالعه بود. خويش­آميزي سبب افزايش ميانگين صفات فاصله غلاف­هاي آوندي کوچک تا اپيدرم شکمي ساقه، نسبت طول به عرض بذر و تعداد کانال ترشحي در ساختار بذر و ساقه شد. توده انگلستان با ۴۶ و توده لهستان با ۶۶/۳۵ کانال ترشحي بيشترين ميزان اين صفت را به ترتيب در بين توده­هاي دگرگرده افشان و خودگرده افشان نشان دادند. نتايج نشان داد که ضريب تغييرات ژنتيکي در توده­هاي دگرگرده افشان براي صفات تعداد انشعاب فرعي، نسبت قطر تاج پوش به ارتفاع، نسبت ارتفاع به تعداد انشعاب فرعي، وزن هزاردانه و تعداد بذر در چتر کمتر از توده_­هاي خودگرده افشان برآورد شد. در حالي­که ضريب تغييرات فنوتيپي در توده­هاي خودگرده افشان براي صفات درصد سبز شدن، ارتفاع، تعداد انشعاب فرعي ، نسبت قطر تاج پوش به ارتفاع ، نسبت ارتفاع به تعداد انشعاب فرعي و تعداد بذر در چتر بيشتر از توده­هاي دگرگرده افشان برآورد شد. بيشترين مقدار وراثت پذيري عمومي در توده­هاي دگرگرده افشان مربوط به نسبت قطر تاج پوش به ارتفاع (۷۴/۹۹درصد) و بيشترين اين مقدار در توده­هاي خودگرده افشان مربوط به وزن هزاردانه (۴۴/۹۹درصد) بود. نتايج نشان مي­دهد که خويش­آميزي سبب افزايش ميانگين درصد اسانس، عملکرد عصاره، فنول تام، فلاونوئيد تام و افزايش فعاليت آنتي­اکسيداني شده است. در توده­هاي دگرگردهافشان توده شيروان بيشترين مقدار فنول تام(۲۹/۷۶) ميلي­گرم تانيک اسيد بر گرم ماده خشک، عملکرد عصاره(۳۳/۱۷درصد)، فلاونوئيد تام(۴۹/۱۴) ميلي­گرم کوئرستين بر گرم ماده خشک و بيشترين فعاليت آنتي­اکسيداني (۲۹/۷۶) ميکروگرم بر ميلي­ليتر حجم عصاره را نشان داد در حالي­که توده تبريز بيشترين عملکرد عصاره، فلاونوئيد تام و فعاليت آنتي اکسيداني را در توده­هاي خودگرده افشان داشت. ترکيب اصلي اسانس بذر رازيانه ترانس­آنتول است که بيشترين مقدار آن در توده اصفهان (۳۸/۹۰ %) و کم‌ترين آن در نمونه همدان (۰۷/۸۵ %) مشاهده شد. در توده­هاي دگرگرده افشان بيشترين و کمترين درصد اسانس به ترتيب به توده اصفهان (۴۲/۶ درصد) و توده­هاي اردبيل و بوشهر(۴/۲ درصد) اختصاص داشت. در حالي­که بيشترين و کمترين درصد اسانس در توده­هاي خودگرده افشان به ترتيب در توده­هاي همدان (۵۰/۶ درصد) و شيروان (۵/۳ درصد) مشاهده شد. مقايسه ميانگين داده­هاي تجزيه متابوليت­هاي ثانويه در مراحل مختلف رشد نشان داد که ميزان فنول کل و فعاليت آنتي­اکسيداني در بذر و ميوه بيشتر از گل، ساقه، برگ و دمبرگ بود. در حالي­که ميزان فلاونوئيد در بذر و برگ بيشتر از ساير بخش­هاي گياه بود. به­ طوري­که بالاترين ميزان فنول کل، ميزان فلاونوئيد و فعاليت آنتي­اکسيداني در بذر در مرحله اواخر رسيدگي بدست آمد.

 

۱-۱     مقدمه

برپا شدن نهضت جهاني «موج سبز» و بازگشت انسان به طبيعت و اعلام ممنوعيت سازمان بهداشت جهاني مبني بر استفاده از رنگ­ها و اسانس­هاي مصنوعي و عوارض جانبي دارو­هاي شيميايي در سال­هاي اخير، سبب رونق کشت و کار گياهان دارويي شده است. گياهان دارويي داراي اهميت اقتصادي فراوان بوده و به عنوان محصولات سود­آور تجاري شناخت شده­اند [۱۴].

سرزمين ايران از نظر تنوع گياهي، به خصوص از منظر گياهان دارويي، جايگاه منحصر به فردي در جغرافياي گياهي جهان دارد. بر اساس نظر گياه‌شناسان و پژوهشگران علوم مرتبط منابع طبيعي، تعداد گونه‌هاي گياهي ايران حدود ۸۰۰۰ گونه است و تحقيقات دانش‌پژوهان كشور نشان داده است كه از اين تعداد بيش از ۲۵۰۰ گونه داراي خواص دارويي، عطري، ادويه‌اي، آرايشي و بهداشتي، رنگ دهنده، طعم دهنده، مكمل غذايي، كنترل كننده حشرات و علف هرز و ساير موارد هستند. به‌علاوه، از تعداد كل گونه‌هاي شناخته شده، نزديك ۱۷۳۰ گونه به عنوان گياهان بومي ايران (اندميك) مي‌باشند كه تنها در سرزمين ايران رويش كرده و به عنوان يك ظرفيت انحصاري در كشور محسوب مي‌شوند [۶،۲۱،۲۲].

با توجه به اين که از نيمه دوم قرن گذشته در بيشتر کشورهاي جهان تحقيقات فارماکوديناميک[۱] وسيع روي گياهان دارويي انجام گرفته و در ادامه دارو­هاي گياهي فراواني تهيه و به بازار عرضه گرديده است، مطالعه روي مواد مؤثره گياهان دارويي فلور غني ايران حائز اهميت است [۴].

رازيانه يا باديان سبز گياهي از خانواده چتريان (Apiaceae) با نام علمي (.Mill Foeniculum vulgare)، ديپلوئيد، علفي، پايا، دو يا چند ساله، روز بلند، معطر، به ارتفاع يک تا دو متر که داراي برگ­هايي با بريدگي­هاي زياد است [۴]. تعداد کروموزوم­هاي پايه در اين گياه ۲۲=x2=n2 مي‌باشد [۳۵]. ريشه­ها در رازيانه، غده­اي، دوکي شکل، مستقيم و به رنگ سفيد مات است. ساقه­ها استوانه­اي قائم، سبز روشن، منشعب و به ارتفاع ۱۵۰ تا ۲۰۰ سانتيمتر است. برگ­ها به رنگ سبز تيره، متناوب، ظريف و داراي بريدگي­هاي کم و بيش عميق هستند. گل­هاي کوچک و زرد رنگ گياه در انتهاي ساقه­هاي اصلي و فرعي و به صورت مجتمع در چتر مرکب قرار مي­گيرد. ميوه­ها دو فندوقه به طول ۱۰-۶ و عرض ۳-۲ ميلي­متر، دوکي شکل با دو انتهاي باريک به رنگ سبز يا قهوه­اي روشن مي‌باشد. چترها حاوي ۲۵-۱۸ گل نامساوي به طول ۴۰-۱۰ميلي­متر و دم گل‌ها ۷-۱ ميلي­متر طول دارد. [۴، ۴۴،۵۴]. اين گياه در مناطق زيادي از اروپا، مديترانه و آسيا مي­رويد و از گياهان بومي اين مناطق به شمار مي­آيد [۹،۱۹، ۲۲]. ظاهر کلي گياه رازيانه مخصوصاً برگ­هاي آن بي­شباهت به شويد و زيره نيست ولي بوي مطبوع، معطر، ساقه مرتفع و ريشه ضخيم گياه رازيانه به سهولت آن را از شويد و زيره متمايز مي­سازد. گل­هاي آن زرد رنگ و مجتمع به صورت چتر مرکب است. همه قسمت‌هاي گياه معطر بوده و قسمت­هاي مورد استفاده آن ريشه، برگ و بذر آن است ولي معمولاً کليه قسمت­ها مورد استفاده قرار مي­گيرد. ميوه رازيانه علاوه بر داشتن ۱۰ تا ۱۲ درصد ماده روغني، کمي هم ماده قندي موسيلاژ و اسانس داشته و داراي اِترهاي فنولي است که عامل اصلي خاصيت دارويي آن محسوب مي­شود. ميوه‌ها يا همان دانه­ي رازيانه حاوي دو تا شش درصد اسانس بوده و مهم‌ترين تركيبات آن شامل ترانس­آنتول[۲]، ليمونن[۳]، و فنچون[۴] مي­باشد که بر حسب مرحله نمونه­برداري و شرايط محيطي و اقليمي موجود در هر اقليم و منطقه­اي متفاوت است [۸]. اسانس رازيانه حاوي آنتول، استراگول، متيل اوژنول، فلاندرن، آلفاپينن، فنچون و … مي‌باشد. [۴۳،۵۸، ۸۲].

 

 

۱-۱     اهداف اين پژوهش

• مقايسه ژنوتيپ­هاي مختلف گونه Foeniculum vulgare ايراني و اروپايي از نظر عملکرد اسانس و مقايسه ترکيبات اصلي اسانس بذر
• مقايسه ژنوتيپ­هاي مختلف از نظر فعاليت آنتي­اکسيداني و انتخاب بهترين زمان برداشت ژنوتيپ منتخب جهت دست­يابي به بالاترين فعاليت آنتي­اکسيداني
• بررسي تأثير خويش­آميزي و زمان برداشت بر ميزان متابوليت هاي ثانويه

بررسي تنوع ژنتيکي بين توده­هاي خودگرده افشان و آزاد گرده افشان رازيانه با استفاوه از نشانگرهاي مورفولوژيک، آناتوميک و مولکولي ISSR

 

فهرست مطالب

 

فصل اول:  مقدمه و بررسي منابع. ۲

۱-۱                             کليات.. ۲

۱-۲                      مقدمه.. ۳

۱-۳                   انتشار جغرافيايي و اهميت اقتصادي رازيانه   ۴

۱-۴                       گياه‌شناسي رازيانه.. ۵

۱-۴-۱ معرفي تيره چتريان.. ۵

۱-۴-۲ معرفي جنس رازيانه.. ۵

۱-۴-۳ معرفي گونه­هاي رازيانه.. ۵

۱-۵                                      ريخت شناسي (مورفولوژي).. ۶

۱-۶          فنولوژي.. ۶

۱-۷                     مصارف دارويي.. ۷

۱-۸                                            نيازهاي اکولوژيکي گياه رازيانه.. ۸

۱-۹                     نيازهاي زراعي.. ۸

۱-۱۰                                     مواد و عناصر غذايي مورد نياز.. ۹

۱-۱۱                  ترکيبات شيميايي.. ۹

۱-۱۱-۱ اسانس­ها.. ۹

۱-۱۲                          ترکيبات فنوليک……….. ۱۰

۱-۱۳                                استخراج ترکيبات فنوليک.. ۱۱

۱-۱۳-۱              استخراج با حلال.. ۱۱

۱-۱۳-۲                                                            استخراج توسط امواج اولتراسونيک……………. ۱۱

۱-۱۳-۳                 استخراج با کلونجر.. ۱۲

۱-۱۴                                آنتي­اکسيدانها و اهميت آنها.. ۱۲

۱-۱۵                                 طبقه بندي آنتي اکسيدان ها.. ۱۳

۱-۱۶                  خودناسازگاري.. ۱۳

۱-۱۷            خويش­آميزي.. ۱۴

۱-۱۸                      اهداف خويش­آميزي.. ۱۴

۱-۱۹                                  ژنتيک پسروي خويش­آميزي.. ۱۴

هشت

۱-۲۰            تنوع ژنتيکي.. ۱۴

۱-۲۱                                 اهميت بررسي تنوع ژنتيكي.. ۱۵

۱-۲۲                                      روش‌هاي بررسي تنوع ژنتيکي.. ۱۵

۱-۲۲-۱           نشانگر ژنتيکي.. ۱۵

۱-۲۲-۲                            نشانگرهاي مورفولوژيک.. ۱۶

۱-۲۲-۳                     نشانگرهاي آناتوميک.. ۱۶

۱-۲۲-۴                       نشانگرهاي بيوشيميايي.. ۱۶

۱-۲۲-۵                    نشانگرهاي مولکولي.. ۱۷

۱-۲۳                                         تقسيم­بندي نشانگرهاي مولکولي.. ۱۷

۱-۲۳-۱                        نشانگرهاي اختصاصي.. ۱۷

۱-۲۳-۲                   نشانگرهاي تصادفي.. ۱۷

۱-۲۴       نشانگر ISSR.. 17

۱-۲۵                     كاربردهاي نشانگر ISSR.. 18

۱-۲۵-۱                      مطالعات تنوع ژنتيكي.. ۱۸

۱-۲۵-۲             نقشه­يابي ژنتيكي.. ۱۸

۱-۲۵-۳                  نشانمند كردن ژن و انتخاب به كمك نشانگر   ۱۸

۱-۲۵-۴                  مشخص ساختن فراواني توالي‌هاي ريزماهواره   ۱۸

۱-۲۵-۵                   مطالعات جمعيت‌هاي طبيعي و تمايز گونه‌ها   ۱۸

۱-۲۶                               روش هاي تجزيه و تحليل.. ۱۸

۱-۲۶-۱           تجزيه خوشه­اي.. ۱۹

۱-۲۶-۲                             تجزية به مؤلفه‌هاي متعادل.. ۱۹

۱-۲۷                             مطالعات ژنتيک جمعيت.. ۱۹

۱-۲۸                       مطالعات انجام شده در زمينه خويش­آميزي   ۱۹

۱-۲۹                        مطالعات انجام شده روي رازيانه.. ۲۰

۱-۳۰                     اهداف اين پژوهش.. ۲۱

۱-۳۱                                جنبه­هاي جديد بودن طرح.. ۲۱

فصل دوم:  مواد و روش­ها……… ۲۲

۲-۱                         شماي کلي پژوهش.. ۲۲

۲-۲                            موقعيت و ويژگي­هاي مکان آزمايش.. ۲۲

۲-۳                مواد گياهي.. ۲۲

۲-۴                   نحوه اجراي اين پژوهش.. ۲۵

۲-۵                             بررسي تأثير خويش­آميزي بر روي صفات.. ۲۵

۲-۶                                       صفات آناتومي مورد بررسي و نحوه اندازه­گيري آنها   ۲۵

۲- صفات مورفولوژي مورد بررسي و نحوه اندازه­گيري آنها   ۲۸

۲-۸                                                      اندازه­گيري درصد اسانس و اجزاي آن.. ۳۰

۲-۸-۱ محاسبه درصد اسانس.. ۳۰

۲-۸-۲ تجزيه مواد مؤثره اسانس (اجزاي اسانس).. ۳۰

۲-۹                                             اندازه­گيري فعاليت آنتي­اکسيداني.. ۳۱

۲-۹-۱ تهيه و عصاره­گيري گياه.. ۳۱

۲-۹-۲ تعيين ترکيبات فنولي.. ۳۱

۲-۹-۳ بررسي خاصيت آنتي­راديکالي به روش DPPH.. 31

۲-۹-۴ ارزيابي فعاليت آنتي­اکسيداني به روش بي­رنگ شدن بتاکاروتن   ۳۲

۲-۹-۵ بررسي قدرت احياءکنندگي آهن.. ۳۲

۲-۹-۶ اندازه­گيري محتوي تام فلاونوئيد عصاره‌ها.. ۳۲

۲-۱۰                     بررسي تنوع ژنتيکي بين لاين­هاي خودگرده افشان و آزاد گرده افشان گياه رازيانه…………………..   ۳۲

۲-۱۰-۱٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫ استخراج DNA ژنومي از نمونه‌هاي گياهي.. ۳۲

۲-۱۱                                    اندازه‌گيري كيفيت و کميت DNA.. 33

۲-۱۲                     اندازه‌گيري غلظت DNA توسط اسپكتروفتومتري.. ۳۳

۲-۱۳                     اندازه‌گيري غلظت DNA توسط ژل آگارز.. ۳۴

۲-۱۴       تکنيک ISSR.. 35

۲-۱۵                                تجزيه و تحليل‌هاي آماري.. ۳۷

۲-۱۶                    تجزيه و تحليل داده­هاي آناتوميک، مورفولوژيک و فيتوشيميايي…………    ۳۷

فصل سوم:  نتايج و بحث………. ۴۰

۳-۱                                 مقايسه ميانگين صفات مورد مطالعه در بخش آناتوميک ساقه   ۴۱

۳-۲                     تشريح ساقه در توده­هاي آزاد گرده افشان   ۴۱

۳-۳                       تشريح ساقه در توده­هاي خودگرده افشان   ۴۲

۳-۴                        تجزيه واريانس آناتوميک دمبرگ.. ۵۱

۳-۵                               مقايسه ميانگين صفات آناتوميک دمبرگ.. ۵۱

۳-۶                              تشريح دمبرگ در توده­هاي آزاد گرده افشان   ۵۱

۳-۷                               تشريح دمبرگ در توده­هاي خودگرده افشان.. ۵۲

۳-۸                             تجزيه واريانس آناتوميک بذر.. ۶۱

۳-۹                                               مقايسه ميانگين صفات مورد مطالعه در بخش آناتوميک بذر   ۶۱

۳-۹-۱ طول بذر.. ۶۱

۳-۹-۲ عرض بذر.. ۶۱

۳-۹-۳ نسبت طول به عرض بذر.. ۶۱

۳-۹-۴ ضخامت اپيکارپ.. ۶۱

ده

۳-۹-۵ تعداد لايه اپيکارپ.. ۶۲

۳-۹-۶ حاشيه سطح ديواره سلولي آنتي­کلينال.. ۶۲

۳-۹-۷ تعداد لايه ديواره سلولي پري­کلينال.. ۶۲

۳-۹-۸ ضخامت کوتيکول.. ۶۲

۳-۹-۹ تعداد لايه کوتيکول.. ۶۳

۳-۹-۱۰                                ضخامت پارانشيم مزوکارپ.. ۶۳

۳-۹-۱۱                                 تعداد لايه پارانشيم مزوکارپ.. ۶۳

۳-۹-۱۲                                     تعداد دستجات آوندي مزوکارپ.. ۶۳

۳-۹-۱۳                                       اندازه دستجات آوندي مزوکارپ.. ۶۳

۳-۹-۱۴                 تعداد کانال ترشحي.. ۶۴

۳-۹-۱۵                    تعداد لايه پوشش بذر.. ۶۴

۳-۹-۱۶                  تعداد لايه اندوکارپ.. ۶۴

۳-۹-۱۷                 تعداد لايه آندوسپرم.. ۶۴

۳-۱۰                      مقايسه ميانگين نتايج حاصل از پسروي خويش­آميزي بر روي صفات آناتومي ساقه   ۷۰

۳-۱۱            مقايسه ميانگين نتايج حاصل از پسروي خويش­آميزي بر روي صفات آناتومي دمبرگ   ۷۴

۳-۱۲                        مقايسه ميانگين نتايج حاصل از پسروي خويش­آميزي بر روي صفات آناتومي بذر   ۷۸

۳-۱۳                  تجزيه خوشه­اي.. ۸۱

۳-۱۴                  تجزيه به عامل­ها.. ۸۴

۳-۱۴-۱                                               تجزيه به عامل­هاي صفات آناتومي مرتبط با ساقه   ۸۴

۳-۱۴-۲                                          تجزيه به عامل­هاي صفات آناتومي مرتبط با دمبرگ   ۸۸

۳-۱۴-۳               تجزيه به عامل­هاي صفات آناتومي مرتبط با بذر   ۹۳

۳-۱۵                                ارزيابي صفات مورفولوژي در توده­هاي آزاد گرده افشان و خودگرده افشان   ۱۰۴

۳-۱۶                                            آماره­هاي توصيفي، برآورد ضرايب تغييرات فنوتيپي، ژنوتيپي و وراثت پذيري عمومي   ۱۰۴

۳-۱۷                                                تجزيه واريانس صفات مورفولوژيک.. ۱۰۷

۳-۱۷-۱            درصد سبز شدن.. ۱۰۷

۳-۱۷-۲ ارتفاع.. ۱۰۷

۳-۱۷-۳                  تعداد انشعاب فرعي.. ۱۰۷

۳-۱۷-۴      قطر گل­آذين.. ۱۰۸

۳-۱۷-۵       قطر تاج­پوش.. ۱۰۸

۳-۱۷-۶      وزن تر بوته.. ۱۰۸

۳-۱۷-۷             وزن خشک بوته.. ۱۰۸

۳-۱۷-۸                                   نسبت قطر تاج پوش به ارتفاع.. ۱۰۹

۳-۱۷-۹                                             نسبت ارتفاع به تعداد انشعاب فرعي.. ۱۰۹

یازده

۳-۱۷- تعداد روز تا ۵۰ درصد سبز شدن.. ۱۰۹

۳-۱۷-۱۱                                   تعداد روز تا ۵۰ درصد گل‌دهي.. ۱۱۰

۳-۱۷-۱۲       وزن هزار دانه.. ۱۱۰

۳-۱۷-۱۳          تعداد بذر در چتر.. ۱۱۰

۳-۱۷-۱۴                عملکرد دانه در بوته.. ۱۱۰

۳-۱۷-۱۵                   شاخص خودسازگاري.. ۱۱۱

۳-۱۸                                                                                                               مقايسه ميانگين نتايج حاصل از پسروي خويش­آميزي بر روي صفات مورفولوژي   ۱۱۶

۳-۱۹                                    گروه­بندي (تجزيه خوشه­اي).. ۱۲۰

۳-۲۰                                             تجزيه واريانس صفات فيتوشيميايي.. ۱۲۶

۳-۲۰-۱        درصد اسانس.. ۱۲۶

۳-۲۰-۲            عملکرد عصاره.. ۱۲۶

۳-۲۰-۳ فنول تام.. ۱۲۷

۳-۲۰-۴      فلاونوئيد تام.. ۱۲۷

۳-۲۰-۵      آنتي­اکسيدان  (IC₅₀) 127

۳- مقايسه ميانگين نتايج حاصل از پسروي خويش­آميزي بر روي صفات فيتوشيميايي   ۱۳۰

۳-۲۲                         ترکيبات اصلي اسانس.. ۱۳۲

۳- همبستگي بين ترکيبات و عملکرد اسانس در رازيانه   ۱۳۶

۳- تيپ­هاي شيميايي توده­هاي رازيانه بر اساس ترکيبات اصلي اسانس   ۱۳۸

۳- تجزيه عامل­هاي ترکيبات اصلي اسانس بذر   ۱۳۹

۳- همبستگي صفات آناتوميک، مورفولوژيک و فيتوشيميايي ۱۴۰

۳- ارزيابي فعاليت آنتي­اکسيداني توده­ها.. ۱۴۳

۳-۲۸                                                                                     روش به دام­اندازي راديکال ۱و۱- دي­فنيل-۲-پيکريل­هيدرازيل   ۱۴۳

۳-۲۹                                آزمون قدرت احياکنندگي.. ۱۴۳

۳-۳۰                                    روش بي­رنگ شدن بتاکاروتن.. ۱۴۴

۳-۳۱                                                                                                                همبستگي بين ترکيبات فنوليک و سه مدل سيستم سنجش ظرفيت آنتي­اکسيداني ۱۴۸

۳-۳۲                   مطالعات فنولوژي.. ۱۴۹

۳-۳۳                                                                                                                            بررسي همبستگي بين پارامترهاي اندازه­گيري شده در مراحل مختلف نمونه­برداري گياه.. ۱۵۲

۳-۳۴                                                                                                                                     بررسي تنوع بين توده­هاي خودگرده افشان و آزاد گرده افشان رازيانه با استفاده از نشانگرISSR   ۱۵۶

۳-۳۴-۱ استخراج DNA ژنومي.. ۱۵۶

۳-۳۵                                                                         الگوي نواري آغازگرها در توده­هاي خودگرده افشان   ۱۵۸

۳-۳۶                         تجزيه خوشه­اي……. ۱۶۳

۳-۳۷                                  ضريب همبستگي کوفنتيک.. ۱۶۳

۳-۳۸                          ترسيم نمودارخوشه­اي.. ۱۶۳

دوازده

۳-۳۹                       تجزيه به مؤلفه­هاي اصلي تعديل شده (PCoA)   ۱۶۷

۳-۴۰                  ساختار ژنتيکي.. ۱۶۹

۳-۴۱                                                                                              مقايسه نمودار خوشه­اي توده­ها بر اساس داده­هاي حاصل از نشانگر ISSR، صفات مورفولوژيک و آناتومي.. ۱۷۱

فصل چهارم:  نتيجه­گيري و پيشنهادها. ۱۷۴

۴-۱                     نتيجه­گيري کلي.. ۱۷۴

۴-۲                        مطالعات آناتوميک.. ۱۷۵

۴-۳                              مطالعات مورفولوژيک.. ۱۷۶

۴-۴                                         مطالعات فيتوشيميايي(اسانس).. ۱۷۷

۴-۵                                                                                    بررسي ترکيبات فنوليک، فلاونوئيد و فعاليت آنتي­اکسيداني   ۱۷۸

۴-۶                      مطالعات فنولوژي.. ۱۷۹

۴-۷                     نتايج مقايسه­اي.. ۱۷۹

۴-۸                     مطالعه مولکولي.. ۱۸۰

۴-۹          پيشنهادها.. ۱۸۱

 

 

		سيزده
	سيزده

فهرست جداول

 

جدول ۲-۱: معرفي خصوصيات زمين مورد کشت. ۲۲

جدول ۲-۲: مشخصات ۲۳ توده رازیانه ۲۶

جدول ۲-۳: صفات آناتومي مرتبط با ساقه و دمبرگ مورد بررسي ۲۸

جدول ۲-۴: صفات آناتومي مرتبط با بذر مورد بررسي. ۲۷

جدول۲-۵: توالي آغازگرهاي ISSR مورد استفاده در بررسي تنوع ژنتيکي توده هاي رازيانه  ۳۵

جدول ۲-۶ : اجزاء واکنش PCR  و مقدار هر يك از آنها براي تهيه محلول پايه  ۳۶

جدول ۲-۷: برنامه PCR براي تکثير DNA ژنومي با نشانگر ISSR.. 36

جدول ۲-۸: اميد رياضي مربوط به منابع تغييرات طرح آزمايشي انجام شده در اين مطالعه  ۳۷

جدول۳- ۱: تجزيه واريانس صفات آناتوميک ساقه براي دو حالت آزاد گرده افشاني و خودگرده افشاني  ۷۰

جدول۳- ۲: ادامه تجزيه واريانس صفات آناتوميک ساقه براي دو حالت آزاد گرده افشاني و خودگرده افشاني  ۷۱

جدول۳- ۳:  ادامه تجزيه واريانس صفات آناتوميک ساقه براي دو حالت آزاد گرده افشاني و خودگرده افشاني  ۷۲

جدول۳- ۴: مقايسه ميانگين صفات آناتومي ساقه توده­هاي مورد مطالعه رازيانه  ۷۳

جدول۳- ۵: ادامه مقايسه ميانگين صفات آناتومي ساقه توده­هاي مورد مطالعه رازيانه  ۷۴

جدول۳- ۶: ادامه مقايسه ميانگين صفات آناتومي ساقه توده­هاي مورد مطالعه رازيانه  ۷۵

ادامه جدول۳-۷: مقايسه ميانگين صفات آناتومي ساقه توده­هاي مورد مطالعه رازيانه  ۷۶

جدول۳-۸: تجزيه واريانس صفات آناتوميک دمبرگ براي دو حالت آزاد گرده افشاني و خودگرده افشاني  ۵۴

جدول۳-۹: ادامه تجزيه واريانس صفات آناتوميک دمبرگ براي دو حالت آزاد گرده افشاني و خودگرده افشاني  ۵۵

جدول۳-۱۰: ادامه تجزيه واريانس صفات آناتوميک دمبرگ براي دو حالت آزاد گرده افشاني و خودگرده افشاني  ۵۶

جدول۳-۱۱: مقايسه ميانگين صفات آناتومي دمبرگ توده­هاي مورد مطالعه رازيانه  ۵۷

جدول۳-۱۲: مقايسه ميانگين صفات آناتومي دمبرگ توده­هاي مورد مطالعه رازيانه  ۵۸

جدول۳-۱۳: مقايسه ميانگين صفات آناتومي دمبرگ توده­هاي مورد مطالعه رازيانه  ۵۹

جدول۳-۱۴: مقايسه ميانگين صفات آناتومي دمبرگ توده­هاي مورد مطالعه رازيانه  ۶۰

جدول۳-۱۵: تجزيه واريانس صفات آناتوميک بذر براي دو حالت آزاد گرده افشاني و خودگرده افشاني  ۶۵

جدول۳-۱۶: ادامه تجزيه واريانس صفات آناتوميک بذر براي دو حالت آزاد گرده افشاني و خودگرده افشاني  ۶۶

چهارده

جدول۳-۱۷: مقايسه ميانگين صفات آناتومي بذر توده­هاي مورد مطالعه رازيانه  ۶۷

جدول۳-۱۸: ادامه مقايسه ميانگين صفات آناتومي بذر توده­هاي مورد مطالعه رازيانه  ۶۹

جدول۳-۱۹: ادامه مقايسه ميانگين صفات آناتومي بذر توده­هاي مورد مطالعه رازيانه  ۷۰

جدول ۳-۲۰: نتايج حاصل از برآورد ميزان پسروي خويش­آميزي در توده­هاي رازيانه براي صفات آناتوميک  ساقه. ۷۱

جدول۳-۲۱: ادامه نتايج حاصل از برآورد ميزان پسروي خويش­آميزي در توده­هاي رازيانه براي صفات آناتوميک ساقه. ۷۲

جدول۳-۲۲: ادامه نتايج حاصل از برآورد ميزان پسروي خويش­آميزي در توده­هاي رازيانه براي صفات آناتوميک ساقه. ۷۳

جدول۳-۲۳: نتايج حاصل از برآورد ميزان پسروي خويش­آميزي در توده­هاي رازيانه براي صفات آناتوميک دمبرگ  ۷۵

جدول۳-۲۴: ادامه نتايج حاصل از برآورد ميزان پسروي خويش­آميزي در توده­هاي رازيانه براي صفات آناتوميک دمبرگ. ۷۶

جدول۳-۲۵: ادامه نتايج حاصل از برآورد ميزان پسروي خويش­آميزي در توده­هاي رازيانه براي صفات آناتوميک دمبرگ. ۷۷

جدول۳-۲۶: نتايج حاصل از برآورد ميزان پسروي خويش­آميزي در توده­هاي رازيانه براي صفات آناتوميک بذر  ۷۹

جدول۳-۲۷: ادامه نتايج حاصل از برآورد ميزان پسروي خويش­آميزي در توده­هاي رازيانه براي صفات آناتوميک بذر. ۸۰

جدول۳-۲۸: تجزيه عامل‌ها صفات آناتومي مرتبط با ساقه در توده­هاي آزاد گرده افشان رازيانه  ۸۶

جدول۳-۲۹: تجزيه عامل‌ها صفات آناتومي مرتبط با ساقه در توده­هاي خودگرده افشان رازيانه  ۸۷

جدول۳-۳۰: تجزيه عامل‌ها صفات آناتومي مرتبط با دمبرگ در توده­هاي آزاد گرده افشان رازيانه  ۹۰

جدول۳-۳۱: تجزيه عامل‌ها صفات آناتومي مرتبط با دمبرگ در توده­هاي خودگرده افشان رازيانه  ۹۱

ادامه جدول۳-۳۱: تجزيه عامل‌ها صفات آناتومي مرتبط با دمبرگ در توده­هاي خودگرده افشان رازيانه  ۹۲

جدول۳-۳۲: تجزيه عامل‌ها صفات آناتومي مرتبط با بذر در توده­هاي آزاد گرده افشان  ۹۴

جدول۳-۳۳: تجزيه عامل‌ها صفات آناتومي مرتبط با بذر در توده­هاي خودگرده افشان  ۹۵

جدول۳-۳۴: آماره­هاي توصيفي صفات موفولوژيک اندازه­گيري شده توده­هاي آزاد گرده افشان و خودگرده افشان رازيانه. ۱۰۶

جدول۳-۳۵: ادامه آماره­هاي توصيفي صفات موفولوژيک توده­هاي آزاد گرده افشان و خودگرده افشان رازيانه  ۱۰۶

جدول۳-۳۶: تجزيه واريانس صفات مورفولوژيک براي دو حالت آزاد گرده افشاني و خودگرده افشاني رازيانه  ۱۱۲

جدول۳-۳۷: ادامه تجزيه واريانس صفات مورفولوژيک براي دو حالت آزاد گرده افشاني و خودگرده افشاني رازيانه. ۱۱۲

جدول۳-۳۸: مقايسه ميانگين صفات مورفولوژي در توده­هاي آزاد گرده افشان و خودگرده افشان رازيانه  ۱۱۳

جدول۳-۳۹: ادامه مقايسه ميانگين صفات مورفولوژي در توده­هاي آزاد گرده افشان و خودگرده افشان رازيانه. ۱۱۴

جدول۳-۴۰: ادامه مقايسه ميانگين صفات مورفولوژي در توده­هاي آزاد گرده افشان و خودگرده افشان رازيانه. ۱۱۵

جدول ۳-۴۱: نتايج حاصل از برآورد ميزان پسروي خويش­آميزي در توده­هاي رازيانه براي صفات مورفولوژيک  ۱۵۵

جدول۳-۴۲: ادامه نتايج حاصل از برآورد ميزان پسروي خويش­آميزي در توده­هاي رازيانه براي صفات مورفولوژيک. ۱۵۶

پانزده

جدول۳-۴۳: تجزيه عامل‌هاي صفات مورفولوژي در توده­هاي آزاد گرده افشان رازيانه  ۱۲۵

جدول۳-۴۴: تجزيه عامل‌هاي صفات مورفولوژي در توده­هاي خودگرده افشان رازيانه  ۱۲۴

جدول۳-۴۵: تجزيه واريانس صفات فيتوشيميايي براي دو حالت آزاد گرده افشاني و خودگرده افشاني در رازيانه  ۱۲۸

جدول۳-۴۶: مقايسه ميانگين صفات فيتوشيميايي در توده­هاي آزاد گرده افشان و خودگرده افشان رازيانه  ۱۲۹

جدول۳-۴۷: نتايج حاصل از برآورد ميزان پسروي خويش­آميزي در توده­هاي رازيانه براي صفات فيتوشيميايي  ۱۳۱

جدول۳-۴۸: ترکيبات اصلي اسانس بذر رازيانه با GC/MS. 133

ادامه جدول۳-۴۸: ترکيبات اصلي اسانس بذر رازيانه با GC/MS. 134

جدول۳-۴۹: همبستگي ترکيبات اصلي اسانس ۲۳ نمونه شيميايي رازيانه. ۱۳۷

جدول۳-۵۰: تجزیه عامل­های ترکیبات اصلی اسانس بذر. ۱۳۹

جدول۳-۵۱: همبستگي صفات مورفولوژيک، فيتوشيميايي و آناتوميک ۲۳ نمونه شيميايي رازيانه حالت آزاد گرده افشاني. ۱۴۱

جدول۳-۵۲: همبستگي صفات مورفولوژيک، فيتوشيميايي و آناتوميک ۲۳ نمونه شيميايي رازيانه حالت خودگرده افشاني. ۱۴۲

جدول۳-۵۳: همبستگي بین پارامترهای مختلف اندازه­گیری شده در مراحل مختلف نمونه برداری گیاه رازیانه  ۱۵۲

جدول ۳-۵۴: اطلاعات مربوط به نشانگرهاي حاصل از تجزيه ISSR در توده­هاي آزاد گرده افشان رازيانه  ۱۵۷

جدول ۳-۵۶: اطلاعات نشانگرهاي مورد مطالعه در ارزيابي تنوع ژنتيکي ميان توده­هاي آزاد گرده افشان رازيانه  ۱۶۰

جدول ۳-۵۷: اطلاعات نشانگرهاي مورد مطالعه در ارزيابي تنوع ژنتيکي ميان توده­هاي خودگرده افشان رازيانه. ۱۶۱

جدول۳-۵۸: تجزيه واريانس مولکولي در ۲۳ توده آزاد گرده افشان رازيانه مفروض در دو گروه کلي  ۱۷۰

جدول ۳-۵۹: اطلاعات مربوط به مکان­هاي چند شکل، هتروزيگوسيتي موردانتظار در توده­هاي آزاد گرده افشان رازيانه . ۱۷۰

جدول۳-۶۰: تجزيه واريانس مولکولي در ۲۳ توده خودگرده افشان رازيانه مفروض در دو گروه کلي  ۱۷۱

جدول ۳-۶۱: اطلاعات مربوط به مکان­هاي چند شکل، هتروزيگوسيتي موردانتظار در توده­هاي خود گرده افشان رازيانه . ۱۷۱

فصل چهارم:  نتيجه­گيري و پيشنهادها. ۱۷۴

 

فهرست اشکال

شکل۳-۱ ساختمان کانال ترشحي در دمبرگ رازيانه ۵۵

شکل۳-۲: نتايج گروه­بندي توده­هاي رازيانه بر اساس صفات آناتومي  الف) آزاد گرده افشاني و ب) خود گرده افشاني. ۸۳

شکل۳-۳: نتايج گروه­بندي توده­هاي رازيانه بر اساس صفات مورفولوژی  الف) آزاد گرده افشاني و ب) خود گرده افشاني ۱۲۱

شکل ۳-۴: شماي کلي از توده­هاي الف) ديررس و پابلند ب) زودرس و پاکوتاه  ۱۲۵

شکل۳-۵: الف) نمونه کروماتوگرام  و ب) نمونه اسپکتروم بدست­آمده از آناليز ترکيبات اصلي اسانس بذر رازيانه. ۱۳۵

شکل۳-۶: نمودار خوشه­اي ۲۳ توده رازيانه مورد مطالعه بر اساس ترکيبات اصلي اسانس  ۱۳۸

شکل۳-۷: تغييرات درصد بازدارندگي راديکال آزاد DPPH توسط عصاره توده­هاي مختلف آزاد گرده افشان رازيانه  ۱۴۵

شکل۳-۸: تغييرات درصد بازدارندگي راديکال آزاد DPPH توسط عصاره توده­هاي مختلف خود گرده افشان رازيانه  ۱۴۵

شکل۳-۹: مقايسه قدرت احياءکنندگي آهن توسط عصاره توده­هاي مختلف رازيانه آزاد گرده افشان  ۱۴۶

شکل۳-۱۰: مقايسه قدرت احياءکنندگي آهن توسط عصاره توده­هاي مختلف رازيانه خودگرده افشان  ۱۴۶

شکل۳-۱۱: مقايسه قدرت آنتي­اکسيداني عصاره توده هاي مختلف رازيانه آزاد گرده افشان به روش بتاکاروتن  ۱۴۷

شکل۳-۱۲: مقايسه قدرت آنتي­اکسيداني عصاره توده هاي مختلف رازيانه خودگرده افشان به روش بتاکاروتن  ۱۴۷

شکل۳-۱۳: (الف ، ب و ج) همبستگي فنول تام و سه مدل سيستم سنجش ظرفيت آنتي­اکسيداني  ۱۴۸

شکل۳-۱۴(الف-ي): محتواي برخي آنتي­اکسيدان­هاي غيرآنزيمي گياه رازيانه در مراحل مختلف نمونه­برداري  ۱۵۱

شکل۳-۱۵: تغييرات درصد بازدارندگي راديکال آزاد DPPH در طي مراحل فنولوژي رازيانه  ۱۵۳

شکل۳-۱۶: مقايسه قدرت احياءکنندگي آهن در طي مراحل فنولوژي رازيانه  ۱۵۳

شکل۳-۱۷: مقايسه قدرت آنتي­اکسيداني رازيانه در طي مراحل فنولوژي به روش بتاکاروتن  ۱۹۳

شکل ۳-۱۹: نمونه­اي از ژل آگارز يک درصد TAE جهت تعيين کميت و کيفيت DNA   ۱۵۶

شکل ۳-۲۰: الگوي نواري آغازگر ۱۲ در برخي از توده­هاي رازيانه.. ۱۶۲

شکل۳-۲۱: الگوي نواري آغازگر ۶ در برخي از توده­هاي رازيانه.. ۱۶۲

شکل۳-۲۲: گروه­بندي توده­هاي آزاد گرده افشان رازيانه مورد مطالعه بر اساس ضريب Jacard   ۱۶۵

شکل۳-۲۳: گروه­بندي توده­هاي خودگرده افشان رازيانه مورد مطالعه بر اساس ضريب Jacard   ۱۶۶

شکل۳-۲۴: نمودار تجزيه به مؤلفه­هاي اصلي تعديل شده دوبعدي براي ۲۳ توده آزادگرده افشان رازيانه  ۱۶۸

شکل۳-۲۵: نمودار تجزيه به مؤلفه­هاي اصلي تعديل شده دوبعدي براي ۲۳ توده خودگرده افشان رازيانه  ۱۶۸