دانلود پایان نامه تصاوير ادبی تقوا در خطبه های نهج البلاغه

دانلود پایان نامه تصاوير ادبی تقوا در خطبه های نهج البلاغه

پايان نامه براي دريافت درجه کارشناسي ارشد در رشته زبان و ادبيات عربي با موضوع تصاوير ادبی تقوا در خطبه های نهج البلاغه در ۱۰۳ صفحه و با فرمت Word  نگارش شده است. در ادامه قسمتهایی از این پایان نامه بعنوان نمونه آورده شده است:

چكيده پایان نامه تصاوير ادبی تقوا در خطبه های نهج البلاغه :

نهج‌البلاغه از جمله غني­ ترين و أثرگذارترين منابع اسلامي است که حاوي درياي بيکراني از معاني ژرف و ناب الهي است. اين کتاب، پس از قرآن کريم و کلام نبوي، بهترين راهنما براي پرورش انسان و هدايت اوست. امام علي (ع) مباحث مختلف ديني، فکري، اخلاقي، اجتماعي و … را در زيباترين نوع بيان و با شيوه اي هنرمندانه براي مخاطب خويش بيان داشته و با استفاده زيبا و بجا از تصوير- پردازي­هاي ادبي به انتقال مفاهيم و تبيين اغراض ديني پرداخته و اثر گذاري کلام خويش را دوچندان نموده است. در اين ميان، تقوا از جمله واژگان مهم و کليدي در نهج‌البلاغه است که امام به شيوه­هاي بياني مختلف و متنوع به تصويرگري آن پرداخته است.

از ديدگاه امام، تقوا اساسي ترين شرط رستگاري و برجسته ترين معيار کمال و سعادت آدمي است. در اين راستا امام با تبيين دقيق شاخصه­هاي تقوا و بيان ويژگي­هاي متّقين و فرجام نيک آنان در قالب تصاويري حسي، مجسم و خيال انگيز که سرشار از حرکت، حيات و پويايي هستند، ضمن تشويق به متّصف شدن به اين صفت نيکو، معاني را از راه حس، فکر، وجدان و روان به خواننده منتقل کرده است. اين تصاوير برگرفته از زندگي آدمي هستند و از هماهنگي وانسجام بي نظيري برخوردارند و در آن‌ها، واژگان و عبارت­ها با چنان دقّتي گزينش شده‌اند، واقعيت­هايي که علاوه بر ايفاي نقش تصويرگري، موسيقي دل انگيزي را نيز رقم زده‌اند. تابلوهاي تصويري ترسيم شده توسط امام از وسعت و عمق بينش، دقّت و ظرافت، طرح­هاي ابتکاري و رنگ آميزي متنوع برخوردارند. ضمناً تصويرگري در کلام امام به خودي خود، هدف نيست، بلکه هدف، تحقق غرض ديني و انتقال پيام ديني به کمک تصاوير ادبي است؛ اين ويژگي مهم‌ترين وجه تمايز تصاويرادبي امام (ع) است.

اين پژوهش بر آن است که با بررسي تصاوير هنري تقوا در نهج البلاغه، علاوه بر شناساندن جايگاه تقوا و ارزشهاي والاي آن، بخشي از زيبايي­ هاي حيرت انگيز ِ آفرينش‌هاي هنري کلام امير بيان را تبيين نمايد.

واژه­ هاي کليدي: امام علي، نهج البلاغه، تقوا، تصاوير ادبي

 مقدمه

يکي از جلوه­هاي زيبا و شگفت انگيز نهج‌البلاغه فصاحت و بلاغت آن است. ساختار جملات، استفاده دقيق و مناسب کلمات، آهنگ دلنشين و موزون و بلاغت کم نظير و شايد بي نظير نهج‌البلاغه موجب شده است حتي پس از گذشت ۱۴ قرن باز هم کسي کتابي هم رديف آن نياورد. نهج‌البلاغه اثر ادبي بي نظيري است که حضرت علي مفاهيم ناب آن را در بهترين قالب و صورت بيان کرده است. تأمل در نهج‌البلاغه و درک نکات بلاغي آن، راز زيبايي نهج‌البلاغه را براي انسان نمايان مي سازد. هر خواننده تيزهوش، با تأملي اندک درمي يابد که امام چه زيبا توانسته است بسياري از وجوه و ظرايف علم بلاغت را، چه در بحث معاني وچه در مباحث علم بيان، در نهج‌البلاغه مخصوصاً در خطبه­ها به بهترين و زيباترين شکل در جهت کمک به فهم مخاطب از مسايل ديني به کارگيرد.

موضوع تقوا يکي از موضوعاتي است که امام علي (ع) با دقّت وظرافت خاصي به آن پرداخته است. در نهج‌ البلاغه امام علي سعي کرده است با جملاتي گيرا و جذّاب مخاطب را جذب کند؛ به اين معنا که دنيا با همه زرق و برق­ها ممکن است آن­ها را بفريبد و تنها چيزي که ممکن است انسان­ها را در برابر دنياي فاني مصون دارد، داشتن تقواست. با نگاهي گذرا به نهج‌ البلاغه مي­توان پي برد که امام، تقوا را بهترين وسيله براي نجات انسان معرفي مي کند.

تقوا برکات فراواني به ارمغان مي آورد به خصوص در نهج‌البلاغه که دومين منبع معارف اسلامي به شمار مي رود، مسئله تقوا و آثار آن به نحو گسترده مطرح شده است به گونه اي که کمتر خطبه­اي را مي‌توان يافت که در آن از تقوا و پرهيزگاري سخني به ميان نيامده باشد.

امام، تقوا را حالتي معنوي و روحاني دانسته است که حافظ و نگهبان انسان است و ترس از خدا را در وجود انسان تثبيت مي کند. از اينجا مي­توان پي برد که تقوا به معني ترس نيست؛ بلکه يکي از آثار تقوا اين است که خوف را ملازم دل قرار مي دهد. « همانا تقواى الهى، دوستان خدا را از انجام محرّمات باز مى­دارد، و قلب­هايشان را پراز ترس خدا مى سازد; چنان كه شب هاى آنان با بى­خوابى و روزهايشان با تحمل تشنگى و روزه دارى سپرى مى گردد»( دشتي، ۱۳۸۳: ۱۵۴).

بهره­گيري هنرمندانه از صور خيال يکي از جذاب­ ترين و لطيف ترين أشکال بيان است و هر صاحب سخني را در جايگاهي والا قرار داده و تأثير سخنان او را در ميان مخاطبان افزايش مي­دهد، به طوري که مدت­ها سخنانش بر سر زبان­ها جاري مي­گردد. امام علي در سخنانش در نهج‌البلاغه از انواع صور خيال بهره برده است.

سخنان علي بن ابي طالب در اين کتاب در سه باب آمده است:

باب اول: خطبه­ها واوامر، باب دوم: نامه­ها و رسايل وصايا و باب سوم: کلمات قصار، حکمت آميز و مواعظ.

سؤالات تحقيق:

پژوهش حاضر بر آن است تا به پرسش­هاي زير پاسخ گويد:

۱) در تصوير پردازي­هاي هنري خطبه­هاي نهج‌البلاغه براي معرفي و شناساندن تقوا بيشتر از کدام تصاوير ادبي استفاده شده است؟

۲) مهمترين امتيازات و ويژگي­هاي تصاوير ادبي در خطبه­هاي نهج‌البلاغه چيست؟

فرضيه هاي پژوهش

۱)- در تصوير پردازي هاي هنري و ادبي براي معرفي و شناساندن تقوا و آثار آن بيشتر از تشبيه و استعاره استفاده شده است.

۲)- خلاقيت و نوآوري، پويايي و حيات، و تناسب و هماهنگي از مهمترين ويژگي­ها و امتيازات تصاوير ادبي تقوا در خطبه­هاي نهج‌البلاغه است.

 اهداف پژوهش

هدف کلي از اين پژوهش شناخت خصوصيات، زيبايي­ها و امتيازات صور خيال و نقش و جايگاه آن در بلاغتِ خطبه­هاي امام علي (ع) خصوصاً در پرداختن به مقوله تقوا مي باشد.

فهرست مطالب و صفحات پایان نامه تصاوير ادبی تقوا در خطبه های نهج البلاغه:

• فصل اول: کلیات پژوهش
• ۱-۱ مقدمه………………………………….. ۳
• ۱-۲ بیان مسأله……………………….. ۴
• ۱-۳ سوالات پژوهش…………………. ۵
• ۱-۴ فرضیه های پژوهش…………………… ۶
• ۱-۵ اهداف پژوهش……………………… ۶
• ۱-۶ روش پژوهش………………………….. ۶
• ۱-۷ پیشینه پژوهش………………………. ۶

• فصل دوم: معرفی شخصیت امام علی وبیان مفاهیم وتعاریف
• ۲-۱ شخصیت امام علی(ع)………………………………. ۱۱
• ۲-۲ بلاغت امیر المؤمنین(ع)  ………………………….. ۱۴
• ۲-۳ معرفی نهج البلاغه……………………. ۱۷
• ۲-۳-۱ خطابه………………………………….. ۱۹
• ۲-۳-۲ جایگاه خطابه……………………………. ۱۹
• ۲-۳-۳ تاریخچه خطابه………………………. ۲۱
• ۲-۳-۴ فواید خطابه……………………………. ۲۲
• ۲-۳-۵ علی (ع) بزرگترین خطیب تاریخ………………. ۲۳
• ۲-۴- تقوا واهمیت آن…………………….. ۲۴

• فصل سوم: بررسی وتحلیل تصاویر ادبی تقوا در نهج البلاغه
• ۳-۱ تصویر…………………………….. ۲۹
• ۳-۲ خیال………………………. ۲۹
• ۳-۳ تشبیه…………………………… ۳۲
• ۳-۳-۱ تشبیه  تقوا در نهج البلاغه…………………….. ۳۳
• ۳-۴ استعاره…………………………….. ۴۶
• ۳-۴-۱ استعاره تقوا در نهج البلاغه…………… ۴۸
• ۳-۵ کنایه…………………………. ۶۰
• ۳-۵-۱ کنایه تقوا در نهج البلاغه…………………. ۶۲
• ۳-۶ مجاز………………………………. ۷۶
• ۳-۶-۱مجاز تقوا در نهج البلاغه…………………. ۷۷

• فصل چهارم: نتیجه گیری ومنابع
• ۴-۱نتیجه گیری……………………….. ۸۵
• منابع………………………………. ۹۱